wat is probiotica
Probiotica zijn levende micro-organismen, zoals bacteriën en gisten, die een positief effect hebben op de gezondheid, vooral in de darmen. Ze worden vaak "goede bacteriën" genoemd en helpen de balans van de darmflora te behouden.
Waarom zijn probiotica belangrijk?
Gezonde Darmflora – Ze ondersteunen een evenwichtige darmflora, wat cruciaal is voor de spijsvertering en opname van voedingsstoffen.
Sterkere Weerstand – Ongeveer 70% van je immuunsysteem bevindt zich in je darmen. Probiotica helpen schadelijke bacteriën onder controle te houden en versterken je afweer.
Betere Spijsvertering – Ze bevorderen de afbraak van voedsel en helpen bij de opname van vitaminen en mineralen.
Vermindering van Darmklachten – Probiotica kunnen helpen bij diarree, obstipatie, een opgeblazen gevoel en prikkelbare darm syndroom (PDS).
Mogelijke Hulp bij Allergieën en Huidproblemen – Een gezonde darmflora kan ontstekingen verminderen, wat gunstig kan zijn bij aandoeningen zoals eczeem.
Mentale Gezondheid – Er is een sterke verbinding tussen de darmen en de hersenen (de darm-hersen-as). Probiotica kunnen mogelijk bijdragen aan minder stress, angst en depressieve gevoelens.
Waar vind je probiotica?
Gefermenteerde voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, zuurkool, kimchi, miso en kombucha.
Probiotica-supplementen, vaak in de vorm van capsules of poeder.
Voor een optimale werking is het belangrijk probiotica te combineren met prebiotica (voedingsvezels die als voeding dienen voor probiotica), zoals groenten, fruit, volkoren granen en peulvruchten.
Postbiotica
Ons begrip van prebiotica, probiotica en postbiotica kan echter vaak verward raken. Blogs, tweets en publicaties uit de industrie gebruiken de drie termen zonder onderscheid door elkaar en gebruiken medisch jargon om honderden verschillende levende en niet-levende componenten in gezondheidsproducten losjes te definiëren. De verwarring wordt nog groter door het grote aanbod van pre-, pro- en/of postbiotica op de markt, die meerdere gezondheidsvoordelen aanprijzen en de consument vaak in verwarring brengen en overweldigen bij het kiezen van een product.
Helaas kunnen de prebiotica, probiotica en/of postbiotica die wij als gedesoriënteerde consumenten kiezen slecht presteren en ons verzuren wat betreft de gezondheid van het microbioom, waardoor de perceptie ontstaat dat de hele industrie slechts “slangenolie” is, terwijl niets minder waar is. Alleen als we het onderscheid en het belang van pre-, pro- en postbiotica duidelijk begrijpen, zullen wij, de consument, in staat zijn om echt gebruik te maken van de kracht van een gebalanceerd microbioom.
Om het belang van prebiotica, probiotica en postbiotica in microbiomen te illustreren, zullen we een vitale ecosysteemdienst, bestuiving, als analogie gebruiken. Bestuiving is essentieel voor het overleven van 88% van de bloeiende planten, ondersteunt 35% van de wereldwijde voedselvoorziening op basis van planten en levert ons jaarlijks een gratis bijdrage van 195 tot 387 miljard dollar (Porto et al 2020). Net als bestuiving zijn microbiomen ongelooflijk wijdverspreid, ze bestaan in alle 8 miljard van ons en helpen ons ons voedsel te verteren, ons immuunsysteem te reguleren, ons te beschermen tegen ziekteverwekkers, onze stemmingen te beïnvloeden en vitaminen te produceren, en dat allemaal gratis.
De term “probioticum” is afgeleid van het Grieks voor “voor het leven” en werd in 1965 bedacht door Daniel Lilley en Rosalie Stillwell (Lilley en Stillwell 1965) om precies het tegenovergestelde van “antibioticum” aan te geven en later verfijnd om specifiek te focussen op de voordelen voor de gastheer. Een probioticum is een levend micro-organisme dat, wanneer het in voldoende hoeveelheden wordt toegediend, een gezondheidsvoordeel biedt aan de gastheer (Vinderola et al 2022). In onze bestuivingsanalogie zijn bestuivers als probiotica. Wereldwijd bestaan bestuivers uit meer dan 15.000 soorten, voornamelijk bijen, wespen, kevers, motten, vleermuizen en vogels. Op dezelfde manier zijn probiotica de levende micro-organismen, over het algemeen bacteriesoorten, die aanwezig zijn in het voedsel dat we eten of de supplementen die we kopen en die onze gezondheid verbeteren. Over het algemeen behoren probiotica tot zeven bacteriegeslachten die het vaakst worden gebruikt in commerciële producten, waaronder Lactobacillus, Bifidobacterium, Saccharomyces, Streptococcus, Enterococcus, Escherichia en Bacillus(https://ods.od.nih.gov/factsheets/Probiotics-HealthProfessional/). Honderden soorten worden op de markt gebracht als probiotica. Lactobacillus-soorten zijn bijvoorbeeld veel voorkomende probiotica met meer dan 170 soorten en 17 ondersoorten in de geslachten (Goldstein et l 2015).
De laatste component van onze analogie zijn de postbiotica. Om onze analogie voort te zetten en een voorbeeld te lenen van de meest productieve bestuiver op aarde, de honingbij, kunnen postbiotica vergeleken worden met de honing die de korf voedt. Bijen veranderen en verwerken nectar van bloemen enzymatisch, net zoals probiotica en nuttige bacteriën in ons microbioom prebiotica enzymatisch veranderen in postbiotica tijdens de stofwisseling. Specifiek zijn postbiotica niet alleen het afval dat achterblijft nadat bacteriën klaar zijn met voeden, maar een heterogeen mengsel van cellulaire structuren van lyserende of dode bacteriën en metabolieten die een direct gezondheidsvoordeel bieden aan de gastheer (Rinninella et al 2019). Voorbeelden van postbiotica zijn gunstige bioactieve chemicaliën zoals vetzuren met een korte keten (SCFA); spijsverteringsenzymen; bacteriocines met antimicrobiële activiteiten; aminozuren; vitaminen zoals thiamine, riboflavine, B12 en K; en neuroactieve verbindingen om er maar een paar te noemen.
Uiteindelijk bepaal jij welke prebiotica, probiotica en postbiotica je microbioom beïnvloeden. We moedigen je aan om van je microbiomen te houden door een grote verscheidenheid aan prebiotische bloemen te omarmen, een gevarieerd aanbod aan probiotische bestuivers samen te stellen en te profiteren van de zoete postbiotica die je bijenkorf voeden.